Nieuwste aanwinst: Eskaf-dekselpotje

In 1918 besloten twee Steenwijkers, te weten Hillebrand Ras (1878-1941) en zijn oom Hein Krop (1851-1938), in Steenwijk een aardewerkfabriek op te richten. Ras was tekenleraar en eigenaar van een verf- en behangwinkel, Krop was banketbakker geweest en op dat moment wethouder. Het gebied NW-Overijssel, met als hoofdplaats Steenwijk, werd in economische zin gekenmerkt door een bevolking die weinig welvaart kende. Reden waarom dit initiatief van de beide Steenwijkers nogal bijval ontving. Een lang leven heeft de fabriek in Steenwijk echter niet gekend, evenmin als de voortzetting van het bedrijf (zo’n tien jaar later in Huizen).

Gewild bij verzamelaars Het keramiek van de Eskaf kent honderd jaar later nog steeds erg veel verzamelaars. In het bijzonder betreft dit de door Hildo Krop ontworpen modellen (circa vijftig). De vader van Hildo was niet alleen de initiator van deze fabriek, hij werd ook de president-commissaris van de jonge onderneming. Al bij de opening van de fabriek gaf hij in een feestelijke toespraak aan waar men naar streefde: de productie van betaalbare, kunstzinnige voorwerpen. Een opvatting die nauw aansloot bij de verheffingsgedachte van die tijd: het bouwen van fraaie woningen toegankelijk voor de laagstbetaalden. Daarbij hoorde ook een inrichting met mooi vormgegeven kunstnijverheidsproducten. Deze lovenswaardige, verheven gedachte bleek bij nader inzien te hoog gegrepen en leidde uiteindelijk de ondergang van het bedrijf in. Dat Hildo door zijn vader ook werd gevraagd modellen te ontwerpen voor de Eskaf lag voor de hand zoals hij mogelijk ook nog wel andere kunstenaars kende die te benaderen waren. Naast Krop ontwierpen ook de kunstenaars Cornelis van der Sluys (1881-1944), Willem Bogtman (1882-1955) en Jac. Jongert (1883-1942) diverse modellen. De ontwerpen van deze vier kunstenaars werden gemerkt met het speciale scarabea-stempel. Juist dit zogenoemde scarabea-keramiek is ongekend gewild bij liefhebbers.

De Kropmodellen

Een veelheid aan ontwerpers creëerde talloze modellen en decors voor de Eskaf maar het zijn, zo stellen de kenners, toch echt de modellen van Krop die nadrukkelijk de aandacht vragen. Samen met de architecten Piet Kramer (1881-1961) en Michel de Klerk (1884-1923) paste Krop de vormgeving van de Amsterdamse School toe in zijn werken. Dat geldt zeker ook voor een belangrijk deel van zijn ontwerpen voor de Eskaf. De paraboolvorm was kenmerkend voor deze stijlrichting en juist deze vorm (in allerlei variaties) komen we bij zijn Eskaf-ontwerpen tegen. Zie in dit verband de bij dit artikel afgedrukte compositie-tekening en let in het bijzonder op nummer 120 want dat is het nieuw verworven dekselpotje (hoogte 14,3 cm). De aanwinst is vanaf nu te zien in ons museum.

Boek Krop en Eskaf

In 2009 gaven wij, in de reeks De veelzijdige kunstenaar Hildo Krop, het boek Hildo Krop en zijn ontwerpen voor de ESKAF uit. Een rijkelijk geïllustreerd boekwerk en geschreven door de Eskaf kenners bij uitstek, Wim Spitzen en Antoine.